Od 24 czerwca 2020 r. zaczęły obowiązywać nowe przepisy wprowadzone tzw. Tarczą antykryzysową 4.0 (tj. Ustawą z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19). Ustawa wprowadza szereg nowych rozwiązań dotyczących pracodawców. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich.

Praca zdalna

• Pracę zdalną można polecić pracownikowi, który posiada umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala na to rodzaj pracy
• Pracodawca zobowiązany jest zapewnić narzędzia i materiały potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną pracy zdalnej
• Jeżeli narzędzia i materiały potrzebne do wykonywania pracy nie zostaną zapewnione przez pracodawcę, to wykonywanie pracy na innym sprzęcie możliwe jest pod warunkiem, że umożliwia to poszanowanie i ochronę informacji poufnych i innych tajemnic prawnie chronionych, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa lub danych osobowych, a także informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.
• Pracodawca może wydać pracownikowi polecenie prowadzenia ewidencji wykonanych czynności, uwzględniającej w szczególności opis tych czynności, a także datę oraz czas ich wykonania, w formie i z częstotliwością określoną w poleceniu.
• Pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy

• Zasiłek przysługuje do 28 czerwca 2020 r.
• Rada Ministrów może rozporządzeniem określić dłuższy okres pobierania zasiłku dla poszczególnych grup osób uprawnionych oraz w zależności od funkcjonowania poszczególnych placówek

Zmiany w art. 15g dot. świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy

• Rozszerzono katalog podmiotów uprawnionych do składania wniosków o dofinansowanie o instytucje kultury oraz kościelne osoby prawne
• Wprowadzono dwuetapowy system rozliczania przyznanych świadczeń przez WUP

Nowe zasady ustalania spadku obrotów gospodarczych

• Spadek obrotów gospodarczych ustalany jest na okres porównawczy przypadający po 31.12.2019 r. (uprzednio: po 1.01.2020 r.)

Nowe regulacje przy istotnym wzroście kosztu wynagrodzeń pracowników

• Ustawa przewiduje możliwość wprowadzenia przestoju lub obniżenia wymiaru czasu pracy w przypadku istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń u Pracodawcy
• Istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń oznacza zwiększenie ilorazu kosztów wynagrodzeń pracowników (z uwzględnieniem składek ZUS finansowych przez pracodawcę) do przychodów ze sprzedaży towarów lub usług z tego samego miesiąca kalendarzowego dowolnie wskazanego przez przedsiębiorcę (od miesiąca po 1 marca 2020), nie mniej niż o 5% w porównaniu do takiego ilorazu z miesiąca poprzedzającego. Iloraz nie może wynosić mniej niż 0,3

Urlop bez zgody pracownika

• Pracodawca może udzielić pracownikowi bez jego zgody i z pominięciem planu urlopów, urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu, a pracownik jest obowiązany taki urlop wykorzystać
• Zaznaczyć należy, iż na gruncie dotychczasowych przepisów, pracodawcy byli również uprawnieni do jednostronnego udzielenia urlopu zaległego – w opinii części komentatorów pojawia się jednak obawa, że przepis Tarczy 4.0 w sposób niezamierzony poskutkuje limitowaniem prawa do jednostronnego udzielenia urlopu zaległego bez zgody pracownika do 30 dni urlopu

Ograniczenie wysokości odprawy, odszkodowania lub innego świadczenia pieniężnego wypłacanego przez pracodawcę

• Wysokość odprawy, odszkodowania lub innego świadczenia pieniężnego wypłacanego pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, jeżeli przepisy przewidują obowiązek wypłacenia takiego świadczenia, nie może przekroczyć dziesięciokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (tj. maksymalnie 26 tys. PLN)
• Taka możliwość dotyczy jedynie pracodawców, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych lub istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń

Wypowiedzenie umowy o zakazie konkurencji

• Pracodawca będący stroną umowy o zakazie konkurencji obowiązującym po ustaniu stosunku pracy (i odpowiednio strona zlecająca w ramach umowy agencyjnej, umowy zlecenia, innej umowy o świadczenie usług, umowy o dzieło) może ją wypowiedzieć z zachowaniem terminu 7 dni

Zawieszenie obowiązku tworzenia lub funkcjonowania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych

• W przypadku wystąpienia u pracodawcy spadku obrotów gospodarczych lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń pracodawca może zawiesić obowiązki z ustawy o ZFŚS dotyczące:
  • tworzenia lub funkcjonowania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,
  • dokonywania odpisu podstawowego,
  • wypłaty świadczeń urlopowych.
• Jeżeli u pracodawcy działają reprezentatywne organizacje związkowe, zawieszenie obowiązków wskazanych powyżej, następuje w porozumieniu z tymi organizacjami związkowymi
• Nie stosuje się postanowień układów zbiorowych pracy lub regulaminów wynagradzania, wprowadzonych na podstawie ustawy o ZFŚS, ustalających wyższą wysokość odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych oraz inne świadczenia o charakterze socjalno-bytowym niż określa ta ustawa. W takim przypadku stosuje się wysokość odpisu na ten fundusz określoną w tej ustawie

Dofinansowanie wynagrodzenia pracowników nieobjętych przestojem lub obniżonym wymiarem czasu pracy

• Podmioty, u których nastąpił spadek obrotów gospodarczych mogą zwrócić się z wnioskiem do dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników nieobjętych przestojem (zarówno z Kodeksu pracy jak i przestojem ekonomicznym) lub obniżonym wymiarem czasu pracy
• Wynagrodzenia dofinansowywane są do wysokości połowy tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (nie przysługuje jednak do wynagrodzeń wyższych niż 300% przeciętnego wynagrodzenia)
• Dofinansowanie przysługuje na okres 3 miesięcy i tym okresie pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika

Zmiany w zakresie art. 15 zf

• Ustawa rozszerza katalog sytuacji, w których można skrócić dobowy i tygodniowy odpoczynek, wprowadzić równoważny system czasu pracy i okres rozliczeniowy wydłużony do 12 m-cy lub stosować mniej korzystne warunków zatrudnienia niż wynikające z umowy o pracę
• W sytuacji w której dojdzie do zwiększenia ilorazu kosztów wynagrodzeń pracowników (ze składkami) do przychodów ze sprzedaży towarów lub usług z tego samego miesiąca kalendarzowego dowolnie wskazanego przez przedsiębiorcę (od miesiąca po 1 marca 2020) do dnia poprzedzającego dzień podjęcia przez pracodawcę decyzji o ograniczeniu nieprzerwanych odpoczynków, podjęciu działań w celu zawarcia porozumienia, nie mniej niż o 5% w porównaniu do takiego ilorazu z miesiąca poprzedzającego, chyba że iloraz wynosi mniej niż 0,3

Pożyczka na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej

• Starosta może udzielić ze środków Funduszu Pracy jednorazowo pożyczki na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej do wysokości 5 000 zł
• Wysokość pożyczki nie może przekroczyć 10% przychodów w poprzednim roku bilansowym
• Oprocentowanie pożyczki jest stałe i wynosi w skali roku 0,05 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez Narodowy Bank Polski.
• Okres spłaty pożyczki nie może być dłuższy niż 12 miesięcy

[stan prawny: 26.06.2020 r.]