Nowa ochrona sygnalistów. Następne kroki po zatwierdzeniu dyrektywy

7 października 2019 r. Rada Unii Europejskiej zatwierdziła dyrektywę w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, której przedmiotem jest ochrona tzw. sygnalistów (ang. whistleblowers).

Nowe przepisy nałożą obowiązki w zakresie wdrażania odpowiednich procedur ochronnych na podmioty zatrudniające co najmniej 50 osób oraz instytucje publiczne. Celem jest zapewnienie sygnalistom możliwości ujawnienia nieprawidłowości anonimowo i bez narażania się na represje czy działania odwetowe. Sygnalistą może być każda osoba, która uzyskała informacje na temat naruszeń w kontekście związanym z pracą lub procesem rekrutacji, a więc nie tylko pracownik, ale i np. zleceniobiorca czy kandydat do pracy. Ważnym aspektem jest odwrócony ciężar dowodu – w przypadku zarzutu represjonowania sygnalisty to na pracodawcy będzie ciążył obowiązek udowodnienia, że działania nie miały charakteru odwetowego. Dyrektywa przewiduje także odszkodowanie dla sygnalisty obejmujące nie tylko poniesione szkody wynikające z represji, ale i przyszłą utratę dochodów i koszty związane ze zmianą zawodu.

Na wdrożenie dyrektywy kraje członkowskie mają 2 lata, jednakże już teraz warto przygotowywać się do wprowadzenia odpowiednich procedur wewnętrznych w tym zakresie. Warto w tym kontekście pamiętać także o regulacjach dotyczących ochrony sygnalistów zawartych w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz w projektowanej ustawie o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych.