Praca zdalna w Kodeksie pracy coraz bliżej

Zapowiadany od miesięcy projekt zmian w Kodeksie pracy mający na celu uregulowanie pracy zdalnej ujrzał światło dzienne. W dniu 18 maja 2021 r. projekt został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji po uzgodnieniach z przedstawicielami związków zawodowych i pracodawców.

Głównym celem zmian jest stworzenie ram prawnych dla upowszechnionej za sprawą pandemii COVID-19 pracy zdalnej i zastąpienie – nie cieszącej się nadmierną popularnością w praktyce – telepracy.

Projekt obecnie jest na końcowym etapie prac resortowych i wkrótce ma być przekazany do Sejmu. Przepisy o pracy zdalnej zastąpią dotychczasowe przepisy w tym zakresie – ustawa ma wejść w życie w terminie 3 miesięcy od odwołania stanu epidemicznego lub zagrożenia epidemicznego w Polsce. Co warto odnotować, wykonywanie telepracy na dotychczasowych warunkach będzie możliwe tylko przez 6 miesięcy po wejściu w życie ustawy, w związku z czym zmiany będą wymagać dotychczasowe umowy o telepracę, regulaminy i porozumienia.

Najistotniejsze rozwiązania, jakie przewiduje projekt to:

  • możliwość wykonywania pracy całkowicie lub częściowo w formie zdalnej, regularnie lub nieregularnie (tzw. praca hybrydowa),
  • prawo jednostronnego polecenia pracy zdalnej w szczególnych okolicznościach (stan epidemii, stan nadzwyczajny, zagrożenia związane z BHP w miejscu pracy),
  • okazjonalne wykonywanie pracy zdalnej na wniosek pracownika do 12 dni w roku,
  • obowiązek pokrycia kosztów energii elektrycznej oraz dostępu do łączy telekomunikacyjnych, a także innych kosztów bezpośrednio związanych z pracą zdalną (przy czym dopuszcza się obliczenie ryczałtu w tym zakresie),
  • odpowiedzialność pracownika za właściwą organizację stanowiska pracy zdalnej z uwzględnieniem wymagań ergonomii,
  • dopuszczalność rezygnacji z oględzin miejsca wypadku przy pracy w przypadkach w których zdarzenie nie budzi wątpliwości komisji wypadkowej,
  • zdalne szkolenia BHP.

Projekt regulacji, która z założenia miała być bardziej elastyczna, dostosowana do aktualnych potrzeb pracodawców jak i pracowników, niestety w dużej mierze powiela dotychczasowe przepisy dotyczące telepracy, nie rozwiązując związanych z nią problemów i nie wprowadzając oczekiwanych przez środowisko kompleksowych zmian zapewniających uelastycznienie tej formy pracy. Wprowadzenie pracy zdalnej (z niewielkimi wyjątkami) wciąż m.in. będzie wymagało zawarcia porozumienia ze stroną związkową lub ustalenia regulaminu; aktualne pozostaną też wątpliwości związane z ustalaniem ekwiwalentu pieniężnego za używanie narzędzi materiałów nie zapewnionych przez pracodawcę.

Podstawa prawna:

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 18 maja 2021 r.