Tarcza antykryzysowa V – przestój ekonomiczny a art. 81 k.p.
Pojęcie przestoju ekonomicznego odmieniane jest na różne przypadki. Problem w tym, że nie znajdziemy go w kodeksie pracy. A rzecz jest niezmiernie praktyczna. Wiąże się z tym, że art. 15g – posługujący się tym pojęciem – wiąże je także z obowiązkiem obniżenia wynagrodzenia. Problem w tym, że nie bardzo wiadomo o jakie wynagrodzenie chodzi. Dlatego jednym z kierunków poszukiwań odpowiedzi na to pytanie jest to, jak się ma ów przestój ekonomiczny do art. 81 k.p., w którym także pada słowo przestój.
Przestój – wykładnia pojęcia
Paradoksem jest to, że wykładnia pojęcia przestoju na gruncie kodeksu jest odmienna od intuicyjnej. Zgodnie bowiem z uchwałą Sądu Najwyższego z 16.10.1992 r. (sygn. akt I PZP 58/92) ograniczenie produkcji wywołane zmniejszeniem popytu na wyroby nie stanowi przestoju w rozumieniu art. 81 kodeksu pracy. Nie znaczy to jednak, że powyższy stan faktyczny nie podpada pod art. 81 k.p. Nie oznacza więc tego, że pracownik nie otrzyma nic, lub że pracownik niewykonujący pracy otrzyma wynagrodzenie wraz ze składnikami ruchomymi. Oznacza tylko tyle, że przestój będzie potraktowany jako niewykonywanie pracy z przyczyn niedotyczących pracodawcy w rozumieniu art. 81 par. 1. Z perspektywy wynagrodzenia za pracę nie ma więc różnicy.
Przestój ekonomiczny
Wróćmy jednak do przestoju ekonomicznego, zdefiniowanego – przypomnijmy – jako niewykonywanie pracy z przyczyn niedotyczących pracownika. Najbardziej naturalną wydaje się wykładnia, że prawo przywraca najbardziej naturalne rozumienie przestoju. Innymi słowy, wbrew cytowanemu orzeczeniu ustawa stanowi, że jedną z form przestoju o którym mowa w art. 81 par. 3 jest przestój ekonomiczny. Istnieją bowiem także inne typy przestoju, w tym przestój zawiniony przez pracownika.
Przestój ekonomiczny a wynagrodzenie pracownika
Mając na uwadze powyższe, nie widzę powodu aby doszukiwać się w pojęciu przestoju ekonomicznego instytucji oderwanej od art. 81 k.p. Tym samym można dopiero rozpocząć dyskusję na temat pojęcia „wynagrodzenia” o którym mowa w art. 15 g ustawy antykryzysowej, nie przesądzając jeszcze w tym miejscu wynikających z tego wniosków.
Dodam natomiast, że w moim przekonanie nie jest ani przestojem ani w ogóle nie podpada pod art. 81 k.p. zakaz wykonywania działalności gospodarczej na mocy wprowadzonych ostatnio aktów prawnych. Tym samym w moim przekonaniu podmioty dotknięte tym zakazem nie mają obowiązku wypłacać wynagrodzeń, a obowiązek utrzymania pracowników powinno przejąć państwo. Niemniej ten ciekawy wątek wymagałby szerszej wypowiedzi i uzasadnienia.
[Stan prawny na: 08.04.2020 r.]
*Artykuł podlega ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity z 2006 r., Dz.U. nr 90, poz. 631 z późn. zm.).